Arkeologlar Antik Maya Şehrinde Gelişmiş Su Filtreleme Sistemini Keşfetti

Binlerce yıl önce Mezopotamya’da ilk şehirler ortaya çıkmaya başladığında, artan kentsel nüfus sürekli olarak tedarik edilmesi gereken su için ihtiyaç duyulan sistemleri kritik hale getirdi. Eski Romalılar dev su kemerleri inşa ettiler; Yunanlılar basınçlı su tesisatı geliştirdiler; çok basamaklı piramitleriyle ünlü Mayalar, sofistike bir su kullanımı geliştirdiler. Scientific Reports’ta yayınlanan yeni bir makale, Corriental rezervuarında Maya şehri Tikal’i besleyen son derece sofistike bir filtreleme sistemi keşfetti. Rezervuarda yerel olmayan kuvars ve zeolit ​​birikintileri, Mayaların bu mineralleri içme suyu kaynaklarını saflaştırmak için kullandığını gösteriyor. Bu iki mineral, modern filtrasyonun önemli bileşenidir ve Mayaların zamanlarından çok daha önce var olduğunu da düşündürmektedir.

Maya mühendisleri su basıncını kullandılar ve Yunanlılar gibi bu tekniği kullanan ilk topluluklardan biri oldular. Birçok Maya şehri gözenekli kireçtaşı temeller üzerine inşa edildi, bu nedenle yeraltı suyunun genellikle başka yerlerden kanalizasyonla getirilmesi gerekiyordu. Palenque gibi bazı Maya şehirleri su kemeri ağlarına sahipti. Günümüz Guatemala’sında bir Maya şehri olan Tikal’da, şehri besleyen 10 rezervuarda su toplandı. Cincinnati Üniversitesi’nden araştırmacılar, Corriental rezervuarı olan bu bölgelerden birinden tortuyu örnekledi ve test etti. Örneklerde buldukları mineraller onları şaşırttı. Corriental rezervuarın, tanımlanabilir tabakalarında kuvars ve zeolit ​​birikintileri olduğunı gördüler. Çevreleyen malzemelerin karbon tarihlemesine göre, bu tabakalar günümüzden 2.185 ile 965 yıl öncesine tarihlenmekte. Bu, tortulların yaklaşık MÖ 400 ile MS 900 arasında eklendiği anlamına geliyor.

Tikal Corriental Reservoir Mayan Water Filtration System
Maya şehri Tikal
Stock Photos  WITR/Shutterstock
Map of Mayan Empire and Cities
Maya İmparatorluğu haritası
 Wikimedia Commons [CC BY-SA 3.0])
Corriental Reservoir Quartz and Zeolite Layers
Korriental rezervuarından kuvars katmanları ve karbonlu tortu katmanları.
Kenneth Barnett Tankersley/Scientific Reports
Tikal Corriental Reservoir Filtration System With Quartz and Zeolite
Corriental rezervuarındaki Maya su filtreleme sisteminin tahmini çalışms şeması. (Fotoğraf: Kenneth Barnett Tankersley / Scientific Reports
The Palenque Palace Aqueduct Mayan City
Palenque Sarayı ve günümüz Meksika’sındaki Maya şehri Palenque’deki su kemeri. (Fotoğraf: Ricraider, Wikimedia Commons [CC BY-SA 3.0])

Science Alert

tr_TRTurkish