Laboratuvarda üretilen mini beyinler etik sınırları zorluyor

Bilim insanları laboratuvarda beyin yetiştirebilecekleri noktaya hızla yaklaşıyorlar.

Hayır, yapay zekâdan değil, gerçek gri maddeden bahsediyoruz – İnsan derisinden veya kandan alınan kök hücreler, beynin merkezi işlem birimi olan korteksin nöronlarına dönüşecek şekilde yeniden programlandı.

Araştırmacılar şimdiye kadar, mini beyin ya da daha doğrusu organoid olarak adlandırılan soyulmuş bir versiyon geliştirdiler.

Ve bu yılın başlarında, California Üniversitesi’nden bir ekip erken doğmuş bir bebekte görülene benzer şekilde bir nöral aktiviteye sahip bir mini beyin yetiştirdiklerini açıkladı. Laboratuvarda yetişen organ, 12 ila 13 haftalardaki insan fetal beynine ürkütücü bir benzerlik göstermekle kalmadı, aynı zamanda kendini yakındaki bir omurilik ve kas dokusuna bağlamaya çalıştı.

Elbette, bu mini beyinler, onları tam boyutlu bir modelin yapabileceklerinden çok uzak sınırlı bir işlevselliğe sahip – araştırmacıların belirli hastalıkları yeniden yaratmalarında ve tedavileri test etmelerinde kullanılıyor.

Ancak çevrelerindeki dünyayı hissetme ya da deneyimleme hissi, her an ortaya çıkabilir – ve bunun getireceği tüm etik meseleler.

Dünyanın dört bir yanından bilim insanları geçen haftalardaki Sinirbilim Derneği’nin 49. yıllık toplantısı için bir araya geldiklerinde, San Diego’dan katılan Yeşil Sinir Bilim Laboratuvarı başkanlığındaki bir ekip korkunç bir uyarıda bulundu.

Bu beyin topakları yakında çevrelerindeki dünyayı hissedebilir ve ekibin sunumlarının özetinde belirtildiği gibi, bilim insanlarının etik çıkarımlar hakkında fikir yürütmeye başlamasına “acil bir ihtiyaç” vardır.

Yeşil Sinirbilim Laboratuvarı’ndan Elan Ohayoni The Guardian’a “Organoid’in duyarlı olması bile mümkün olsa, bu çizgiyi aşmak olabilir,” dedi.

“İnsanların bir şeyin acı çekebileceği potansiyelinin olduğu yerde araştırma yapmalarını istemiyoruz.”

Nitekim herhangi bir kaçış umudu olmadan, süresiz bir bilimsel işkencenin varlığını hayal edin.

Bilim insanları, duyarlılığı belirleyecek ve mini beyinleri etik bir çerçevede ele alacak, organoidlere uygulanacak bir dizi kriter istiyorlar.

Bunu bir mini beynin haklar sözleşmesi olarak düşünebiliriz.

(Fotoğraf: Sergey Nivens / Northeastern Üniversitesi)

kaynak

tr_TRTurkish